Rekomendacja Komisji Odpowiedzialności Zawodowej OFBOR
w sprawie zasad stosowanych przy rekrutacji uczestników badań on-line
na próbach celowych

Kwestionowana praktyka

Otrzymane sygnały z rynku wskazują na praktykę rekrutowania respondentów do badania poprzez literalne wskazanie warunków, jakie powinni oni spełniać (mogących dotyczyć m.in. sytuacji życiowej czy użytkowania produktów / marek). W tym samym momencie potencjalni uczestnicy badania informowani są o wynagrodzeniu jakie otrzymają, jeśli pomyślnie zakwalifikują się do próby i o – znacznie mniejszym – jeśli nie reprezentują pożądanych cech.

Taki sposób zadawania pytań rekrutacyjnych (tzw. screeningowych) – choć ułatwiający osiągnięcie zamierzonych wielkości próby i przez to dla wykonawcy mniej kosztowny – zwiększa ryzyko, że w próbie znajdą się osoby skuszone gratyfikacją, a przy tym nieposiadające cech stanowiących kryterium doboru celowego. Powszechnie przyjęte zasady profesjonalnej rekrutacji respondentów mają za zadanie minimalizować takie ryzyko. Nakazują one pytać, możliwie neutralnie, np. o marki preferowane / używane, sytuację gospodarstwa domowego, etc. Na tej podstawie – wtórnie – do badania kwalifikowane są wyłącznie osoby spełniające zadane kryteria.

Treść rekomendacji

Rekomendujemy wybieranie usług firm, które stosują włącznie zasady profesjonalnej rekrutacji respondentów i nie korzystają z nieuprawnionych technik, ukierunkowanych np. na redukcję kosztów realizacji. Odbiorców i zlecających badania zachęcamy ponadto, aby korzystali z przysługującego im prawa do poznania i zatwierdzania metodologii, z uwzględnieniem sposobów rekrutacji uczestników.

Właściwy dobór badanych ma kluczowe znaczenie dla trafności i rzetelności zebranych danych oraz dla opracowanych na ich podstawie wniosków czy rekomendacji. Jest to kwestia szczególnie istotna w przypadku badań on-line, gdzie nie istnieje możliwość zewnętrznej weryfikacji charakterystyk respondentów i można polegać jedynie na deklaracji płynącej ze strony wypełniającego ankietę.

Celem badań rynkowych jest dostarczanie zainteresowanym podmiotom wiedzy przydatnej do podejmowania istotnych decyzji biznesowych. Trzeba zatem podkreślić, że decyzje te zostaną pozbawione faktycznych przesłanek (i przez to obciążone niepotrzebnym ryzykiem) w przypadku, gdy badania prowadzone są w sposób niezgodny z zasadami badania naukowego (opisanymi m.in. w art. 9A Międzynarodowego kodeksu ICC/ESOMAR)

Uzasadnienie

Organizacje zawodowe, takie jak ESOMAR i OFBOR, pełnią ważną rolę w formułowaniu i upowszechnianiu profesjonalnych zasad badawczych. Nieprzestrzeganie tych zasad może wynikać z niedostatku wiedzy lub z dążenia do nieuprawnionych korzyści, co – w obu przypadkach – stanowi poważne niebezpieczeństwo dla wizerunku branży badawczej.

OFBOR uznał za potrzebne wydanie niniejszej rekomendacji, ponieważ z otrzymanych sygnałów wynika, że opisane odstępstwa od profesjonalnych zasad stały się praktyką postępowania niektórych firm.

Komisja Odpowiedzialności Zawodowej w składzie: 

Jan Garlicki - Przewodniczący Komisji
Izabella Anuszewska 
Włodzimierz Daab
Elżbieta Gorajewska
Dorota Jerzak 
Renata Osiennik 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________